مهرزاد بهمنی؛ سیدمحمد مهدیزاده؛ سیدجمال‌الدین اکبرزاده جهرمی
چکیده
رسانه ها در صورت بندیهای فرهنگی جامعه، نقش محوری ایفا می کنند و این بازی را نه فقط با بازتاب دادن فرهنگ، بلکه با شرکت در فرهنگسازی به اجرا می گذارند. در این مقاله با تمرکز بر متون تولیدی برای مخاطب نخبه، تلاش شده است، محتوای مختص برای این‌گونه از مخاطبان، مورد واکاوی قرار گیرد و نحوه بازنمایی مباحث فکری و اندیشگانی ...
بیشتر
رسانه ها در صورت بندیهای فرهنگی جامعه، نقش محوری ایفا می کنند و این بازی را نه فقط با بازتاب دادن فرهنگ، بلکه با شرکت در فرهنگسازی به اجرا می گذارند. در این مقاله با تمرکز بر متون تولیدی برای مخاطب نخبه، تلاش شده است، محتوای مختص برای این‌گونه از مخاطبان، مورد واکاوی قرار گیرد و نحوه بازنمایی مباحث فکری و اندیشگانی که از دغدغه های فکری مخاطب نخبه است؛ تحلیل شود. همچنین در پی آن هستیم؛ نشان دهیم در برنامه گفتگو محور تلویزیون، سازوکار صورت بندی آگاهی برای مخاطب نخبه چگونه است و سوژه‌های متکثر و نظام های فکری آنها چگونه بازنمایی گفتمانی می یابد. به بیان دیگر، آیا از متون رسانه ای شده از شبکه فرهیختگان صداوسیما ـ شبکه چهار سیما ـ، صداهای مختلفی انعکاس مییابد و درنهایت بررسی خواهد شد در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، گفتمان‌های معاصر ایران در تقابل با یکدیگر، چگونه معرفی می شوند. بدین منظور مجله تصویری زاویه به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و با روش تحلیل گفتمان ـ رویکرد لاکلا و موف ـ 43 قسمت از این مجموعه تلویزیونی طی سالهای 1397 تا شهریور 1400 بررسی شده است. مهم ترین نتایج پژوهش نشان می دهد که گفتمان غالب متون مورد بررسی، گفتمان اسلام سیاسی است. این گفتمان با مفصل بندی دالهایی چون احیای تمدن اسلامی، اسلامی سازی و بوم یسازی علوم انسانی، عقل گرایی اجتهادی، جدایی‌ناپذیری دین از سیاست، تقابل با غرب و الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، گفتمان انقلاب اسلامی را بازتولید و تثبیت میکند و به این شیوه با مداخله هژمونیک در گفتمان های رقیب به مشروعیتبخشی این گفتمان نزد سوژه ها می پردازد.در این مقاله پژوهشی با تمرکز بر مخاطب نخبه و تفکیک آن از مخاطب عام، تلاش شده است محتوای تولیدی برای این گونه از مخاطبان مورد واکاوی قرار گیرد و نحوه بازنمایی مباحث فکری و اندیشگانی در متون تولیدی مختص مخاطب نخبه نشان داده شود. همچنین در پی آن هستیم نشان دهیم به طور کلی صداوسیما در برنامه گفتگو محور، کدام گفتمان‌ها را و به چه نحوی هژمونیک می‌سازد. گفتمان‌ها در تقابل با یکدیگر چگونه بازنمایی می‌شوند؛ و دال محوری و دال‌های شناور آنها چگونه مفصل‌بندی می‌شود. بدین منظور مجله تصویری زاویه که از شبکه چهار- شبکه فرهیختگان- رسانه ملی پخش می‌شود به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است و با تکنیک تحلیل گفتمان – رویکردلاکلاو موفه-اهداف پژوهش پی‌گیری شده است.
محمدمهدی وحیدی؛ سید محمد مهدیزاده
چکیده
یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ یک گره‌گاهِ تاریخی مهم برای ایالات متحده بود. در این روز بود که رضایتِ خاطرِ ناشی از صلحی که در میانِ بسیاری از ملت‌ها وجود داشت و با پایانِ جنگ سرد و نابودی کمونیسم آغاز شده بود، با ظهور یک دشمنِ تازه، به‌شکلی نمادین، پایان یافت. در این برهه، موضعِ گفتمانی رسانه‌های جریان اصلی ایالاتِ متحده نسبت به دیگری و شرق ...
بیشتر
یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ یک گره‌گاهِ تاریخی مهم برای ایالات متحده بود. در این روز بود که رضایتِ خاطرِ ناشی از صلحی که در میانِ بسیاری از ملت‌ها وجود داشت و با پایانِ جنگ سرد و نابودی کمونیسم آغاز شده بود، با ظهور یک دشمنِ تازه، به‌شکلی نمادین، پایان یافت. در این برهه، موضعِ گفتمانی رسانه‌های جریان اصلی ایالاتِ متحده نسبت به دیگری و شرق نیز دچار تغییراتی شد. در این مقاله با اشاره به ایدۀ رشد و کمال شخصیت در ادبیات داستانی و با توسل به ابزارهای تحلیلی نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر، به بررسی نحوۀ برساخت هویتِ خودی و در مقابل آن، دیگری، در این دوران می‌پردازیم. به اعتقاد ما، تلویزیون جایگاه مناسبی برای تولید آن چیزی است که نظریه‌پردازان نشانه‌شناسیِ اجتماعی با عنوان «منبع نشانه‌ای» از آن یاد می‌کنند لذا در تحلیل خود بر یک سکانس استثنائی از سریال تلویزیونی میهن متمرکز شده ایم و پس از بررسی کاملِ این سکانس ملاحظه کرده‌ایم که در سریالِ میهن، خودی، تعریفی مشخص پیدا کرده است. او یک زنِ اروپایی‌تبار (امریکاییِ اصیل) است. از سوی دیگر، با مردی مواجه هستیم که به لحاظ خصوصیات ظاهری یک امریکاییِ اصیل محسوب می‌شود؛ اما به دشمنِ ایالاتِ متحده پیوسته و در صدد انجام حمله‌ای علیهِ امریکاست و ما در تحلیل خود نشان داده‌ایم که سازندگان در کمال اختصار، به خطرِ خودی‌هایی اشاره می‌کنند که به خدمتِ دیگری درآمده‌اند و اکنون می‌توانند بارِ دیگر ایالاتِ متحده را از درون تهدید کنند و مورد حمله قرار دهند. در تحلیلِ خود همچنین شیوه بازنمایی و حفظِ نمایشِ چارچوب‌های هویتیِ پسانژادی و چندفرهنگی در ایالاتِ متحده را مورد بازشناسی قرار داده ایم.
کمال خلیل بیگی؛ حمید عزیزی؛ سید محمد مهدیزاده
چکیده
هدف پژوهش پیش‌رو تأثیر نوع فیلم(هنری و غیر هنری) بر هوش و عملکرد تحصیلی درس علوم اجتماعی دانشآموزان مقطع متوسطه است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان پسر دبیرستان شهر سنندج است که با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس سه کلاس 20 نفری در درس «علوم اجتماعی» برای نمونه آماری انتخاب شدند. بدین‌ترتیب که سه گروه دانشآموزان ...
بیشتر
هدف پژوهش پیش‌رو تأثیر نوع فیلم(هنری و غیر هنری) بر هوش و عملکرد تحصیلی درس علوم اجتماعی دانشآموزان مقطع متوسطه است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان پسر دبیرستان شهر سنندج است که با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس سه کلاس 20 نفری در درس «علوم اجتماعی» برای نمونه آماری انتخاب شدند. بدین‌ترتیب که سه گروه دانشآموزان به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش1، آزمایش 2 و گواه جایگزین شدند. طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه است. بدین‌ترتیب که دانشآموزان به‌صورت تصادفی در سه گروه آزمایش و گواه گماشته شدند. به گروه آزمایش 1 فیلمهای هنری، گروه آزمایش 2 فیلمهای غیر هنری نشان داده شد و گروه گواه هیچ فیلمی را مشاهده نکردند. اطلاعات از طریق پرسشنامههای هنجار شده؛ هوش چندگانه گاردنر و عملکرد تحصیلی جمع‌آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی؛ میانگین، انحراف استاندارد و آمار استنباطی؛ مدل تحلیل کواریانس چند متغیره با نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس استفاده شد.نتایج پژوهش نشان داد که نوع فیلم بر هوش بین فردی، هوش درون فردی و عملکرد تحصیلی درس علوم اجتماعی دانشآموزان تأثیر معناداری دارد؛ بدین‌ترتیب دانشآموزان گروه آزمایش 1 که فیلمهای هنری را همراه با تدریس مشاهده کردند، به نسبت دانشآموزان گروه گواه که هیچ فیلمی مشاهده نکردند و گروه آزمایش 2 که فیلمهای غیر هنری را همراه تدریس مشاهده کردند، عملکرد بهتری در هوش بین فردی، درون فردی و عملکرد تحصیلی داشتند.
سیدمحمد مهدیزاده
دوره 16، شماره 31 ، آذر 1394، ، صفحه 105-130
چکیده
این مقاله با بررسی چهار برنامة «پرگار» در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی دربارة «نسبت» دین و مدرنیته و به‌طور خاص، اسلام وسیاست، با روش تحلیل گفتمانی، نتیجه می‌گیرد که گفتار غالب پرگار، «سکولاریزم» فلسفی و اعتقادی،و سیاسی است. این دو گفتار، ضمن نفی و انکار پیوند دین و سیاست و طرد انگارة حکومت دینی، دست به حذف و خشونت ...
بیشتر
این مقاله با بررسی چهار برنامة «پرگار» در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی دربارة «نسبت» دین و مدرنیته و به‌طور خاص، اسلام وسیاست، با روش تحلیل گفتمانی، نتیجه می‌گیرد که گفتار غالب پرگار، «سکولاریزم» فلسفی و اعتقادی،و سیاسی است. این دو گفتار، ضمن نفی و انکار پیوند دین و سیاست و طرد انگارة حکومت دینی، دست به حذف و خشونت نمادین علیه گفتمان اسلام سیاسی میزنند و به سبب برخورداری از قدرت و موقعیت و «دسترسی» به تریبونهای عمومی، روشهای شناخت خودشان از جهان را به شیوهای گفتمانی اشاعه میدهند و به تمام امور و پدیدهها، معنای متناسب با «دال» مرکزی خود میبخشند. گفتمان سکولار به منظور تعریف و توانمندسازی و نیز برای خاموشسازی و برونگذاری عمل میکند و افزون بر تجسم تهدید علیه سنت و ایمان اسلامی، به منظور یک اصل مشروعیت بخش برای سرکوب فعالیتهای سیاسی در منطقه نیز به کار گرفته می‌شود.
سیدمحمد مهدیزاده؛ عبدالرحمان علیزاده
دوره 15، شماره 25 ، خرداد 1393، ، صفحه 217-242
چکیده
روایت رسانه‌ها از رویدادها، روایت عینی نیست، بلکه بازنمایی آن در چارچوب‌های گفتمانی و ایدئولوژیکی است. این مقاله به‌دنبال آن است تا ببیند یکی از مهم‌ترین رویدادهای خاورمیانه (برکناری مرسی) چگونه توسط رسانه‌هایی با چارچوب‌های گفتمانی مختلف (شبکة یک صداوسیمای ج. ا. ا و بی‌بی‌سی فارسی) بازنمایی می‌شود. روش بررسی این نوشتار تحلیل ...
بیشتر
روایت رسانه‌ها از رویدادها، روایت عینی نیست، بلکه بازنمایی آن در چارچوب‌های گفتمانی و ایدئولوژیکی است. این مقاله به‌دنبال آن است تا ببیند یکی از مهم‌ترین رویدادهای خاورمیانه (برکناری مرسی) چگونه توسط رسانه‌هایی با چارچوب‌های گفتمانی مختلف (شبکة یک صداوسیمای ج. ا. ا و بی‌بی‌سی فارسی) بازنمایی می‌شود. روش بررسی این نوشتار تحلیل گفتمان انتقادی است. نتایج بهدست آمده بیانگر آن است که تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی از گفتمان لیبرالدموکراسی در قالب مؤلفههایی چون مشروعیت اکثریت، حکومت قانون و برابری برای بازنمایی رویداد مصر استفاده کرده و در مقابل شبکة یک تلویزیون ج. ا. ا. از مؤلفههای گفتمان انقلاب اسلامی همچون حمایت از اسلامگرایان، حمایت از جبهة مقاومت و توطئة غرب برای برساخت رسانهای رویداد مصر بهره گرفته است. علاوه بر این، شبکة یک، مؤلفةهای گفتمانی دیگر، همچون دموکراسی و خواست اکثریت را نیز برای بیان مقاصد خود به خدمت گرفته است.
