داریوش مطلبی
چکیده
هدف مطالعه حاضر شناسایی آسیب‌های برگزاری جایزۀ کتاب سال به منظور بهبود سیاست‌ها، شیوۀ برگزاری، ارتقاء فرایند داوری و تأثیرگذاری بیشتر آن در جامعه نشر است. پژوهش از نظر رویکرد از نوع کیفی و از نظر روش اجرا از نوع موردکاوی است. جامعۀ مورد مطالعه، نوشته‌های مرتبط با جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، اساتید دانشگاه، متخصصان و ذی‌نفعان ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر شناسایی آسیب‌های برگزاری جایزۀ کتاب سال به منظور بهبود سیاست‌ها، شیوۀ برگزاری، ارتقاء فرایند داوری و تأثیرگذاری بیشتر آن در جامعه نشر است. پژوهش از نظر رویکرد از نوع کیفی و از نظر روش اجرا از نوع موردکاوی است. جامعۀ مورد مطالعه، نوشته‌های مرتبط با جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، اساتید دانشگاه، متخصصان و ذی‌نفعان درگیر در برگزاری و اجرای جشنواره و ناقدان و متخصصان مطلع در حوزۀ کتاب سال است که از تکنیک نمونه‌گیری متخصص برای انتخاب نمونه استفاده شده است. برای گردآوری داده‌ها از بررسی نوشته‌ها، مصاحبه و گروه کانونی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی در دو مرحله انجام شده است؛ دور اول کدگذاری و دور دوم الگویابی. در دور اول کدگذاری، سعی شد به هر تکه‌ای از داده یک برچسب (همان کد) داده شود؛ در دور دوم، الگوهایی از این کدها استخراج شد. برای پیشبرد فرایند کدگذاری ابزارهای گوناگونی ـ ازجمله انجام فرایند با مداد و کاغذ گرفته تا استفاده از برنامه‌های رایانه مکس‌کیو.دی. ای (ویرایش 11) ـ استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد مسائل و مشکلات کتاب سال را می‌توان در حوزه‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، روندهای اجرایی و داوری دسته‌بندی کرد. همپوشانی جایزۀ کتاب سال با جوایز دیگر و مشخص نبودن جایگاه آن نسبت به جوایز دیگر، سبب کاهش شأن کتاب سال شده است. وابستگی بیش از حد جایزه به بدنه دولت هم از نظر مادی و هم از نظر سیاست‌گذاری، انتخاب دبیر علمی، داوران و... سبب شده تا در دوره‌های محدودی، شاهد دخالت‌های مسئولان فرهنگی در رأی و نظر داوران و همچنین معرفی برگزیدگان باشیم. اعتماد به جشنواره‌ها و جوایز مهم‌ترین اتفاقی است که می‌تواند در رشد و بالندگی و تأثیرگذاری آنها مؤثر باشد و ضمن اقبال مردم و متولیان امر به جوایز، در ارتقا صنعت نشر تأثیرگذار باشد و مسئولان نهاد کتاب سال باید در این خصوص برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مناسب‌تری داشته باشند.
هاجر ابراهیمی؛ داریوش مطلبی؛ فهیمه باب‌الحوائجی؛ نجلا حریری
چکیده
پژوهش در زمرۀ پژوهش‌های کیفی و مبتنی بر روش نظریهپردازی داده‌بنیاد انجام شده است. جامعۀ آماری 16 نفر از خبرگان و متخصصان آگاه به حوزه نشر کتاب بودند که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. گردآوری داده‌های با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختار یافته انجام و تا زمان اشباع نظری ادامه یافته است. مصاحبهها پیاده‌سازی و کدگذاری ...
بیشتر
پژوهش در زمرۀ پژوهش‌های کیفی و مبتنی بر روش نظریهپردازی داده‌بنیاد انجام شده است. جامعۀ آماری 16 نفر از خبرگان و متخصصان آگاه به حوزه نشر کتاب بودند که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. گردآوری داده‌های با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختار یافته انجام و تا زمان اشباع نظری ادامه یافته است. مصاحبهها پیاده‌سازی و کدگذاری شدند و در نهایت مقوله محوری با شناختن پیامدها، راهبردها، زمینه ها، شرایط علی و مداخله گرها به‌دست آمد. بر اساس نتایج، درک درست ماهیت نشر، داشتن دانش تخصصی و روزآمد و برخورداری از امکانات و تجهیزات از عوامل اصلی شکل‌گیری نشر حرفه‌ای است. برای رسیدن به نشر حرفه‌ای لازم است راهبردهایی نظیر توجه به مکانیزم‌های اقتصاد نشر، برنامه‌ریزی و بازاریابی مناسب و فناوری‌های نوین مورد توجه جدی فعالان نشر قرار گیرد و سیاست مناسبی در خصوص اشتغال تمام‌وقت ناشران، حمایت از فعالان نشر، فرهنگ‌سازی و استفاده از فناوری‌های نوین در پیش گرفته شود. کاهش وابستگی به‌دولت، بی‌توجهی به قوانین نشر، تداخل صنفی، مشکلات اقتصادی و پایین بودن کیفیت کتاب‌ها از جمله مشکلاتی است که بایستی در کانون توجه فعالان، برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران حوزه نشر قرار گیرد و مجموع این اقدامات می‌تواند به تولید آثار با کیفیت و متناسب با نیاز بازار منجر شود و همچنین به فعالیت تخصصی ناشران که به‌حرفه‌ای شدن نشر منتج می‌شود، کمک نماید.
داریوش مطلبی
چکیده
هدف. هدف مطالعه حاضر، شناسایی مشکلات صنعت نشر کتاب ایران، بر اساس دیدگاه منتشرشدۀ متخصصان و پژوهشگران حوزۀ نشر است. روش‌شناسی. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مقالات، کتابهای و پایاننامههای است که در ایران منتشر شده و موضوع آنها با نشر کتاب ایران در ارتباط است. در فرآیند مطالعه متون، ...
بیشتر
هدف. هدف مطالعه حاضر، شناسایی مشکلات صنعت نشر کتاب ایران، بر اساس دیدگاه منتشرشدۀ متخصصان و پژوهشگران حوزۀ نشر است. روش‌شناسی. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مقالات، کتابهای و پایاننامههای است که در ایران منتشر شده و موضوع آنها با نشر کتاب ایران در ارتباط است. در فرآیند مطالعه متون، تنها به اطلاعاتی استناد شده که حاصل پژوهشها و یا تجربیات زیسته پژوهشگران بوده است. یافته‌ها. یافتههای نشان می‌دهد، نابسامانی وضعیت توزیع کتاب، حرفه‌ای نبودن بخش اعظم ناشران و نداشتن تخصص کافی در حوزه نشر و بی‌توجهی به سازوکارهای اقتصادی در "تولید، توزیع و مصرف کتاب" مهم‌ترین مشکلات حرفه‌ای (درون صنفی) صنعت نشر محسوب می‌شود. در بخش مشکلات بیرونی یافته‌ها نشان می‌دهد نبود فرهنگ کتابخوانی در ایران و عدم ترویج کتابخوانی از سوی نهادهای آموزشی، مهم‌ترین مشکل فرهنگی؛ و نبود نهادهای صنفی (اتحادیه نشر) قوی و تاثیرگذار و عدم توسعه کتابخانهها - بهویژه کتابخانههای عمومی و مدارس ـ و نبود آرامش فکری و روحی مردم، مهم‌ترین مشکلات اجتماعی بوده است. نگرش صرفا فرهنگی و بی‌توجهی به سازوکارهای اقتصادی مهم‌ترین مشکل اقتصادی صنعت نشر و ممیزی کتاب و نارکارآمدی قوانین مرتبط با حق نشر (مؤلف) و همچنین دخالت بیشاز حد دولت در نشر بهعنوان مهم‌ترین مشکلات سیاسی صنعت نشر مطرح شدهاند. نتایج. بررسی متون نشان می‌دهد که مشکلات موجود در صنعت نشر به دو دسته عمده مشکلات درونی (درون صنفی) و بیرونی (برون صنفی و فرهنگی، احتماعی، اقتصادی و سیاسی) قابل دسته بندی است و حل یکی بدون دیگری امکان‌پذیر نیست.
