رابطة رسانه‌های جمعی و سرمایة اجتماعی در کلان‌شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه ، عضو استعدادهای درخشان باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

سرمایۀ اجتماعی، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه‌ها، تعامل‌ها، انجمن‌ها و مؤسسه‌هایی دارد که به‌واسطۀ هنجارها و ارزش‌های مشترک شکل گرفته و موجب گرمی اجتماع انسانی شده و کنش متقابل اجتماعی را تسهیل می‌کند. برخی از صاحب‌نظران رسانه‌های جمعی، از آن به‌عنوان ابزارهای اشاعۀ «سرمایۀ اجتماعی» یاد می‌کنند. بر این اساس اهداف این مقاله عبارت‌اند از:  بررسی میزان و تأثیر استفاده از تلویزیون و اینترنت بر سرمایۀ اجتماعی افراد و ابعاد کیفیت (اعتماد و معاملۀ متقابل) و ساختار شبکه (رسمی/ غیر رسمی و اندازه و ظرفیت شبکه). رویکرد نوشتار حاضر، رابطه‌ای‌ـ علَی با روش پیمایشی در بین391 شهروند تهرانی است. سنجش متغیر سرمایۀ‌ اجتماعی با الهام از مدل استون پس از بومی‌سازی و متغیر مصرف رسانه‌ای، از طریق میزان ساعت صرف‌شده برای استفاده از تلویزیون و اینترنت صورت گرفته است. برخی از یافته‌های بررسی حاضر بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد که میزان زمان صرف‌شده برای تماشای تلویزیون و استفاده از اینترنت، با سرمایۀ اجتماعی، رابطۀ مثبت و معنادار دارد که در بررسی علّی توسط آزمون رگرسیون، از بین دو متغیر مذکور، بیشترین تأثیر مربوط به میزان زمان صرف‌شده برای استفاده از اینترنت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Mass Media and Social Capital in Tehran Metropolis

نویسندگان [English]

  • Mansoor Vossoughi 1
  • Ehsan Rahmani Khalili 2
1
2
چکیده [English]

Social capital comprises a set of relationships, networks, interactions, associations and organizations formed by shared norms and values which warm the human society and facilitate social interaction. Some media experts consider it as a means of spreading "social capital”. Accordingly, the objectives of this paper were: Investigation of the extent and impact of watching television and surfing on the internet on social capital and the dimensions of quality (trust and reciprocal dealing) and network structure (formal/informal, and the size and capacity of the network). The approach of the present paper is relational casual and the survey method was used among 391 residents of Tehran. The social capital variables was measured inspired by Stone's model after localization and the variable of media consumption via the amount of time spent on TV and the internet. Some of the findings of the study based on Pearson’s correlation coefficient indicated that the time spent on watching television or surfing on the internet has a positive and significant relationship with social capital. In casual study by regression test of the two variables, the time spent on surfing on the internet had the greatest impact.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media
  • TV
  • internet
  • Social Capital
  • Tehran’s Residents

مراجع

منابع و مآخذ
 
ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان: برخی از عناصر سرمایۀ اجتماعی. موج اول (1379) و موج دوم (1382). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
پناهی، حسین، (1386). «بررسی تأثیر فناوری‌های جدید اطلاعات و ارتباطات بر سرمایۀ اجتماعی». دورۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
چلبی، مسعود، (1375). جامعه‌شناسی نظم؛ تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی. تهران: نی.
حسین‌پور، جعفر و کاظم معتمدنژاد، (1390). «بررسی رابطۀ میزان مصرف رسانه‌ها و میزان سرمایۀ اجتماعی شهروندان تهرانی».  برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، سال سوم، شمارۀ 6: 174-129.                                                                                 
دالگرن، پیتر، (1380). تلویزیون و گسترۀ عمومی: جامعۀ مدنی و رسانه‌های گروهی. ترجمۀ مهدی شفقتی، تهران: سروش.
رحمانی‌خلیلی، احسان، (1388). «بررسی تأثیر دین‌داری بر سرمایۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی: شهروندان تهرانی)». پایان‌نامه دورۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌شمالی.
رفیع‌پور، فرامرز، (1373). آنومی یا آشفتگی اجتماعی، پژوهش در زمینۀ پتانسیل آنومی در شهر تهران، تهران: سروش.
 
شارع‌پور، محمود، (1380). «فرسایش سرمایۀ اجتماعی و پیامدهای آن». نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 3: 112-101.
شجاعی‌باغینی، محمدمهدی و همکاران، (1387)، مبانی مفهومی سرمایۀ اجتماعی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فیلد، جان، (1386). سرمایۀ اجتماعی. ترجمۀ غلامرضا غفاری، تهران: کویر.
کلمن، جیمز، (1377)، بنیادهای نظریه‌های اجتماعی. ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی.
گیدنز، آنتونی، (1378). جامعه‌شناسی. ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی.
گیدنز، آنتونی، (1380). پیامدهای مدرنیت. ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: مرکز.
مارکوزه، هربرت، (1350). انسان تک‌ساحتی. ترجمۀ محسن مؤیدی، تهران: امیرکبیر.
مجیدنیا، مجید، (1385)، «شکاف آگاهی». وبلاگ دریچه‌ای به‌سوی ارتباطات www.majdnia.ir online 24/7/1387.
مک‌کوایل، دنیس، (1382). درآمدی بر نظریۀ ارتباطات جمعی. ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
 
Bourdieu, P, (1972). An Outline of the Theory of Practice. (Translation of Esquisse Dune Theorie De la Practique, Translated by Richard Nice, 1977), Cambridge: Cambridge University Press.
Bourdieu, P, (1992). Language and Symbolic Power. Cambridge: Polity.
Burt, R, (1997). "The Contingent Value of Social Capital". Administrative Science, Quarterly 42:339-365.
Coleman, J.(1988). "Social Capital in the Creation of Human Capital". American Journal of Sociology, 94:S95-120.
Moy, P and P Micheal, (2000), With Malice Toward All? The Media and Public Confidence in Democatic Institution. USA: Green Wood Publishing Goups.
Norris, P, (2001). Digital Divide: Civic Engagement, Information Piovety and the Internet World Wide. NewYork: Cambridg University Press.
Putnam, R, (1995). "Bowling Alone: America s Declining Social Capital". Journal of Democracy, 6:65-78.
Putnam, R, (2003)."Ethnic Diversity and Social Capital". Seminar, Families and Social Capital ESRC Research Group in Association with the Economic and Social Research Council and British Academy, 24 june, British Academy, London.
 
Putnam, R. D. With Leonardi, R. and Nanetti, R. Y. )1993). Making Democracy Work Civic Traditions in Modern Italy. Princeton Universiry Press, Princeton, New Jersey.
Stone, W, (2001). "Measuring Social Capital: Towards a Theoretical Informed Measurement Framework for Researching Social Capital in Family and Community Life", Research Paper,February, No.24, AIFS.
Uslaner, E, (1999). "Trust but Verify: Social Capital and Moral Behavior". Social Science Information, March, Vol 38: 29-56
Uslaner, E, (1998). "Social Capital, Television, and the Mean World: Trust, Optimism, and Civic Participation". Political Psychology, Vol 19, No 3: 441-467.
Weeks, J, (1999). Population: An Introduction to Concepts, and Issues. 7th Edition, Belmont, CA: Wadsworth Publishing Company.
Woolcock, M.and D, Naryan, (1999). "Social Capital: Information's for Development Theory". Research and Policy, Final Version Submitted to the World Bank Research Observer, to be Published in Vol 15 (2), 2000: 225- 249.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار