همزیستی فرهنگی در فرایند جهانی‌شدن و تقویت فرهنگ ملی ـ قومی جوامع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

2 کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی

چکیده

جهانی شدن به‌عنوان فرایند تحول نسبتاً عمیق و با دامنة گسترده ، تقریباً همة ساخت‌های زندگی بشر به‌خصوص فرهنگ‌های ملی را که پایة تمدن و هویّت ملت‌هاست در معرض تغییر و تحول و در بیشتر مواقع مورد تضعیف قرار می‌دهد. این مقاله در پی تبیین مفهوم همزیستی فرهنگی در بین جوامع چندفرهنگی، قومی است و همچنین در پی پاسخ به این سؤال است: جامعه‌ای که شاهد حضور فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف است و با توجه به فرایند گریزناپذیر جهانی شدن، فرهنگ‌های گوناگون چگونه می‌توانند در کنار یکدیگر به حیات خود ادامه دهند؟ در این مقاله سعی شده با روش‌ اسنادی و تکیه بر منابع مکتوب و رهیافت تحلیلی در حوزة فرهنگ، به بازاندیشی در مفهوم همزیستی فرهنگی پرداخته شود. برای تحلیل این موضوع دیدگاه تلفیقی میان نظریه‌های جامعه‌شناسان کلاسیک و معاصر و حوزة پست‌مدرن بررسی شده است. همچنین در این زمینه دیدگاه اندیشمندانی چون هاروی، فیدرستون و فوکویاما تحت واکاوی قرار گرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که در فرایند همزیستی فرهنگی در جوامع چندفرهنگی، وجود تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جوامع، ذاتی است اما اگر این تغییرات و دگرگونی‌ها هماهنگ با هویّت ملی و حفظ عناصر فرهنگ‌های قومی باشد، نه‌تنها می‌تواند به پویایی فرهنگی کمک کند بلکه می‌تواند عاملی برای افزایش همزیستی و انسجام ملی در جوامع چندفرهنگی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural Integration in Globalization Processes and Strengthening National-ethnic Culture of Societies

نویسندگان [English]

  • Reza Esmaeili 1
  • Nasrin Ghalani 2
  • mina jalali 2
چکیده [English]

As a process of relatively deep transformation in a wide scope, globalization has changed, and in most cases, weaken almost all the structures of human life, especially national cultures that are the foundation of identity and civilization of nations. This paper explains the concept of cultural symbiosis among multicultural-ethnic societies and seeks answers to this question: given the inevitable process of globalization, how different cultures can come together to survive in a society where there are different cultures and ethnic groups? The methodology of this paper is documentary and it has been tried to rethink the concept of cultural integration relying on written sources and analytical approaches in the field of culture. For the analysis of this issue, the consolidated view of the theories of classical, contemporary and postmodern sociologists has been studied. In this context, the views of scholars such as Harvey, Fiderston and Fukuyama were analyzed as well. The results suggest that in the process of cultural integration in multicultural societies, the social and cultural changes are the natural phenomena in the communities. But if those changes are consistent with the national identity and preservation of ethnic cultures (and move in this direction), not only can help the cultural dynamics, but also can be a factor in enhancing the integration and national cohesion in multicultural societies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • culture
  • Identity
  • Cultural change
  • Cultural integration
  • Globalization of Culture
منابع و مآخذ
 
منابع فارسی
آبرکرامبی، نیکلاس، (1367). فرهنگ جامعه‌شناسی. ترجمة پویان، حسن، تهران: چاپخش.
آرون، ریمون، (1384). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی. ترجمة باقر پرهام، تهران: علمی، فرهنگی.
آزادارمکی، تقی، (1383). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: سروش.
احمدی، حمید، (1383). هویّت، ملیت، قومیت. تهران: موسسه توسعة علوم‌انسانی.
اسلامی ندوشن، محمدعلی، (1354). فرهنگ و شبه‌فرهنگ. تهران: توس.
بشیریه، حسین، (1379 ). نظریه‌های فرهنگی در قرن بیستم. تهران: پویان.
باوند، د. ه، ( 1378). «میزگرد جایگاه خاورمیانه در مناسبات جدید بین‌المللی»، فصلنامه خاورمیانه، سال ششم، شمارة 2.
جنکیز، ریچارد، ( 1381). هویّت اجتماعی.  ترجمة تورج یاراحمدی، تهران: شیرازه.
چوپانی، یدالله، (1388). «پدیدة جهانی‌شدن فرهنگ‌ها». فصلنامه سیاست، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دورة 39، شمارة 3.
حاجیانی، ابراهیم، (1384). تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه. در کتاب درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی نوشتة مریم صنیع اجلال، تهران: تمدن ایرانی.
روشه، گی، ( 1377 ). تغییرات اجتماعی. ترجمة منصور وثوقی، تهران: نی.
راین، م، (1381).  سنّت و فرهنگ. ترجمه فریدون  بدره ای، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سازگارا، پروین، ( 1377 ). نگاهی به جامعه‌شناسی (با تأکید بر فرهنگ). تهران: کویر.
شاهنوشی، م، للری، س، (1389). «بررسی عوامل مؤثّر بر نگرش جوانان به جهانی‌شدن فرهنگ(مطالعة موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر)».فصلنامه تخصصی علوم‌اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد شوشتر، سال چهارم، شمارة 8.
عاملی، سعیدرضا، (1383). «جهانی‌شدن مفاهیم و نظریه‌ها». فصلنامه ارغنون، شمارة 24، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
 
قرایی مقدم، امان‌الله، ( 1382 ). انسان‌شناسی فرهنگی (مردم‌شناسی فرهنگی). تهران: ابجد.  
قیم، عبدالنبی، ( 1380 ). «نگاهی به جامعه‌شناسی زندگی و فرهنگ مردم عرب خوزستان». فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شمارة 7.
کاستلز، مانوئل، (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (قدرت هویت). جلد دوم، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
کوش، دنی، ( 1381 ). مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی. ترجمه وحیدا، فریدون، تهران: سروش.
کچوییان، حسین، ( 1382 ). «جهانی‌شدن و فرهنگ: معضله‌ای حل ناشدنی». نامه انسان‌شناسی، دورة اول، شمارة 4.
گرانپایه، بهروز، ( 1377). فرهنگ و جامعه (چند دیدگاه تحلیلی دربارة فرهنگ عمومی). تهران: شریف.
گل محمدی، احمد، ( 1381). جهانی‌شدن فرهنگ، هویّت. تهران: نی.
گبیرنا، مونتسرات، ( 1378). مکاتب ناسیونالیسم. ترجمة امیر مسعود اجتهادی، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
گیدنز، آنتونی، ( 1378 ). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نی.
 منوچهری، عباس، ( 1375 ). «مبانی اندیشه انتقادی ماکس وبر». فصلنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارة 104 و 103.
منابع انگلیسی
Dressler , David and willis, willram,(1976). sociology". New yourk Alfered knopf press: 99-105.
Dahrendorf, Ralf , (1959). "class and class conflict , in industrial society". University: 10-20.
Etal, peterson,(1997)."Globalization Of Economic Activity". New Political Economy.
Frvant, jon , (1996). "sociology : A Global prespective".  Belmont wadsrworth: 100-106.
Hariland,William,(1999)."cultural anthropology". Fort Worth Harcourt Brace,colooge publishers: 25-36.
Kokot,Waltraud, Tolayan. Khachig and Alfonso, Carolin, (2004). "Diaspora, Identity and kelifion": New Divection in theory and Research London: Routtedye.
Peterson,J. (1976)."counseling values, a philosophical Examination". Sland , The Carrol Press:503-505.
Smith,A,(1990)."Toward A Global Culture Theory Culture and Society". Vol17.
Vago steven,(1985)."Social change seconded". Englewood cliff,N. J,prentice Hall,inc:20-25.