حمایت از منزلت زنان در قوانین و مقررات ناظر بر تبلیغات بازرگانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و مدیرگروه حقوق ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناسی ارشد حقوق ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده
بحث جنسیت و زن در آگهی‌های تجاری یکی از مباحث جنجالی است. این موضوع بین منتقدان آگهی‌ها به‌ویژه در کشورهای غربی که شیوع استفادۀ ابزاری از زنان رایج‌تر است، از جایگاه خاصی برخوردار است. برخوردهای کلیشه‌ای و برداشت‌های اجتماعی معین از نقش زنان در جامعه موضوع این مناقشات را شکل می‌دهد. با توجه به تأثیر‌گذاری تولیدات رسانه‌ای و از آن جمله تبلیغات بر فرهنگ، چگونگی بازنمایی زنان در تبلیغات و قوانین حمایتگر جهت تضمین بازنمایی صحیح دارای اهمیت ویژه‌ای است.
این مقاله در پی آن است که به شیوه توصیفی و با بهره‌گیری از روش مطالعۀ اسنادی و کتابخانه‌ای به بررسی و ارزیابی حمایت‌های صورت گرفته از شأن و منزلت زن در قوانین و مقررات آگهی‌های تجاری موجود بپردازد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که در کشور ما هنوز مقررات جامعی در این زمینه وضع نشده است و با وجود زمینه‌های بسیار مساعد و مناسب در فقه و قانون اساسی، کشور ما بدون حقوق تدوین شده در این زمینه است. از سوی دیگر همین قواعد موجود نیز بعضاً از ضمانت اجرای کافی و مؤثری برخوردار نمی‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Protecting of woman statute in rules and regulations regarding advertising

نویسندگان [English]

  • Roya Motamed Nejhad 1
  • Marzieh Esmaeeli Fallah 2
1 Assistant Professor of Allameh Tabatabaie University (Corresponding Author)
2 MA in Communication Law, Allameh Tabatabaie University
چکیده [English]

Abstract
Question of gender and woman in advertising is a controversial discourse. This subject among critics of advertising especially in western countries which misuse of woman is prevalent is very important. Stereotypical contacts and determind social conception from role of woman in society make this controversy. Regarding the influence of media productions especially advertising on culture, it is very important How to represent women in advertising and protective laws aiming to guarantee correct representation.
In this this paper we tried to examine and evaluate the support of dignity of woman in the rules and regulations of existing commercial advertisements in a descriptive way and using the documentary and library study method.
 Purpose of this study is analyzing and evaluating of protections from woman statute in current advertising rules and regulations. The results indicate that in Iran does not enact a comprehensive law in this regard yet and despite suitable grounds in our jurisprudence and constitution, our country have no compiled rule in this regard. In the other hand current law also have no any effective and adequate executive guarantee. In existing   study the situation of woman in rules regarding advertising analyzed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Advertising
  • protecting rules
  • woman statute
  • Gender
  • Representation
منابع و مأخذ
 
الف) کتاب‌ها و مقالات
اسلاملو، نعیمه و محمدحسن زمان وزیری (1389). زن، ستم تاریخی، ستم برابری، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری خیبر.
اسماعیلی، محسن (1385). حقوق تبلیغات بازرگانی در ایران و جهان، تهران: نشر شهر.
افخمی، بهنام (1387). «تبلیغات تجاری و ارزش‌های فرهنگی در مجلات خانواده»، فصلنامه رسانه، شماره 75: 173-193.
جعفری تبریزی، محمدتقی (1370). حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب، تهران: انتشارات دفتر خدمات حقوق بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387). مقدمه عمومی علم حقوق، چاپ یازدهم، تهران: گنج دانش.
حیاتی، علی‌عباس (1386). مقدمه علم حقوق، تهران: نشر میزان.
حبیب‌زاده، محمدجعفر و اسمعیل رحیمی‌نژاد (1386). «کرامت انسانی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 4.
دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغت‌نامه، جلد 11. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رسولی، محمدرضا (1386). بررسی تطبیقی قوانین تبلیغات تجاری در بین کشورهای ایران، انگلستان، چین و ارمنستان، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
رضایی، محمد و عباس کاظمی (1387). «سیاست جنسیت در تلویزیون ایران»، فصلنامه پژوهش زنان، شماره3 : 112-85
ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1386). حقوق بین‌الملل عمومی، چاپ بیست و نهم، تهران: گنج دانش.
عابدینی، ناصر (1388). تصویر زنان در رادیو ایران، تهران: طرح آینده.
عابدینی، ناصر (1385). «صدا و سیما و آگهی‌های بازرگانی، مصاف آرمان‌ها و واقعیت‌ها»، مجله رادیو، شماره 33: 80-78.
کاتوزیان، ناصر (1385). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چاپ چهل و نهم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1391). اظهار نظر کارشناسی درباره نظام جامع رسانه‌های همگانی به شماره مسلسل12463.
مطهری، علی (20/1/1396). نظارت شورای نظارت بر صدا و سیما امری تشریفاتی است.
معتمدنژاد، کاظم (1388). حقوق تبلیغات بازرگانی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
مولانا، سیدحمید (1387). «آن سوی تبلیغات بازرگانی جهانی، واقعیت‌ها و چالش‌ها»، فصلنامه رسانه، شماره 75: 24-9.
 
ب) قوانین و مقررات
اصلاحیه مصوبه اخذ عوارض از تابلوهای منصوب در شهر تهران مصوب شورای اسلامی شهر تهران مورخ 29 دی 1383.
اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی 1371.
اهداف، محورها، اولویت‌ها و سیاست‌های تولید، تأمین و پخش سازمان صدا و سیما مصوب معاونت تحقیقات و برنامه‌ریزی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1384.
اهداف و سیاست‌های کلی فرهنگی برنامه سوم توسعه کشور مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1377.
دستورالعمل اجرایی تبلیغات شهری (محیطی) مصوب کمیته مرکزی سازمان‌های تبلیغاتی کشور مورخ 21 مهر 1394.
دستورالعمل تبلیغات محیطی کالا و خدمات مصوب شورای فرهنگ عمومی مورخ 12 اردیبهشت 1391.
دستورالعمل تهیه آگهی‌های تبلیغاتی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب اداره کل بازرگانی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی 1377.
دستورالعمل نحوه استفاده از تصویر هنرمندان و ورزشکاران در تبلیغات مصوب کمیته مرکزی سازمان‌های تبلیغاتی کشور مورخ 3 دی ماه 1393.
سیاست‌های فرهنگی ـ تبلیغی روز زن مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 16 مهر 1381.
سیاست‌ها و ضوابط حاکم بر تبلیغات محیطی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 27 بهمن 1388.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1358.
قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (کتاب پنجم).
قانون مطبوعات مصوب 1364 و اصلاحیه آن در سال 1379.
مجموعه ضوابط تهیه و تولید محتوایی آگهی‌ها در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب اداره کل بازرگانی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بهار 1395.
مصوبه مربوط به اخذ عوارض از تابلوهای منصوب در شهر تهران مصوب شورای اسلامی شهر تهران مورخ 12بهمن 1382.
مصوبه اخذ عوارض از تابلوهای غیر منصوب در شهر تهران مصوب شورای اسلامی شهر تهران مورخ 29دی ماه 1383.