پوشاک سنتی زنان در جغرافیای فرهنگی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

چکیده

پیش از انفکاک تدریجی بخش‌هایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نام‌های تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته می‌شوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بوده‌اند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی زنان تاجیک، ترکمن، آذربایجانی و افغان را می‌توان نمونه‌هایی زنده از پوشاک سنتی اقوام ایرانی دانست. در این مقاله، بر اساس آرای محققان در خصوص مد، سنت و هویت و به منظور دریافت شاخصه‌ها و ویژگی‌های پوشاک اصیل زنان ایران، پوشاک سنتی زنان در چهار کشور مذکور با روشی استقرایی و قیاسی، بررسی ‌شده و بر این اساس، ویژگی‌های پوشاک زنان در این مناطق به منظور یافتن مؤلفه‌هایی از پوشاک اصیل زنان ایرانی تبیین شده است. بر اساس تحلیل داده‌ها، نتیجه‌گیری‌هایی مبنی بر چگونگی عام‌گرایی و خاص‌گرایی فرهنگی در پوشاک زنان و نیز اصول واحد در طراحی و ساختار لباس ایشان در این حوزه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Traditional Dress of Women in Iranian Cultural Geography

نویسنده [English]

  • Seyede Razieh Yasini
Assistant Professor of Culture, Art and Communication Research Institute.
چکیده [English]

Before gradual abstraction of some parts of Iran land, some countries like Tajikistan, Turkmenistan, Azerbaijan, & Afghanistan had been part of the Iran wide territories. The women traditional dress in the fore mentioned countries is identified with more Iranian identity than the women dress in Iran.     Today dress of Tajik, Turkmen, Azeri, & Afghan women can be considered as live examples of Iranian ethnics dress. In this paper, in order to find the indexes & features of Iranian original -traditional dress of women, the traditional dress of fore mentioned countries have been studied. To find out the elements of Iranian original dress of women, the features of dress in these regions have been described.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clothing
  • Women Dress
  • culture
  • Iran cultural geography
منابع و مآخذ
 
افروغ، عماد(1380). چالش‌های کنونی ایران، تهران: حوزه هنری، چاپ اوّل.
آریان‌پور، عباس و منوچهر(1367). فرهنگ فشرده انگلیسی به فارسی، تهران: امیرکبیر، چاپ دوازدهم.
آزاد ارمکی تقی، چاوشیان حسن(1381). «بدن به‌مثابه رسانه هویت»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 4، شماره 4 ، صص 75 - 57.
آقابخشی، علی و افشاری‌راد، مینو(1383) فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار، چاپ اوّل.
جنکینز ریچارد(1381) هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج یاراحمدی، شیرازه.
دوپری، لوئی(۲۰۰۷). افغانستان، کراچی، پاکستان: انتشارات آکسفورد، چاپ پنجم.
دوپری، نانسی هاتچ(1977). راهنمای تاریخی افغانستان، کابل، افغانستان.
دوپری، نانسی هاچ(1382). پوشاک در افغانستان، پوشاک در ایران‌زمین، از سری مقالات دانشنامة ایرانیکا با مقدمة علی بلوکباشی، ترجمة پیمان متین، تهران: امیرکبیر.
دهخدا، علی‌اکبر(1352).لغت‌نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
الطایی، علی(1378). بحران هویت قومی در ایران، تهران: شادگان.
عضدانلو، حمید(1388). آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، تهران: نی، چاپ سوم.
فیرحی، داوود(1388). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، تهران: نی، چاپ هشتم.
کلاوس، فردینان(1382). پوشاک طوایف هزاره، پوشاک در ایران‌زمین، از سری مقالات دانشنامة ایرانیکا با مقدمة علی بلوکباشی، ترجمة پیمان متین، تهران: امیرکبیر.
گل‌محمدی، احمد(1381). جهانی‌شدن، فرهنگ، هویت، تهران: نی.
گیدنز، آنتونی(1382). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشرنی.
مایتد ینوا، گوزل(1382). پوشاک در تاجیکستان، پوشاک در ایران‌زمین، از سری مقالات دانشنامة ایرانیکا با مقدمة علی بلوکباشی، ترجمة پیمان متین، تهران: امیرکبیر.
محمدی، محمدعلی(1389). چالش‌های سنت و مدرنیته در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ اوّل.
موسوى، سیدمحمدعلى؛  بهبودى، لیلا؛ جوادى ارجمند، مرضیه و وفایی‌زاده، فاطمه(1390). «بررسى تأثیر شبکه‌هاى مُد روى دانشجویان دختر؛ مطالعه موردى» دانشگاه تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره چهارم، شماره 3، پاییز،  صص 116-99.
ورجاوند، پرویز(1378). پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
 
Bosworth, C.E. B.G. Fragner (1999). "TĀDJĪK". Encyclopaedia of Islam (CD-ROM Edition v. 1.0 ed). Leiden, The Netherlands: Koninklijke Brill NV
Arlund, Pamela S. (2006). “An Acoustic, Historical, And Developmental Analysis Of Sarikol Tajik Diphthongs”. Ph.D Dissertation. The University of Texas at Arlington. p. 191.
http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/42_folder/42_articles/42_azikhcave.html http://www.unesco.kz/heritagenet/tm/turkmen_site/costume.htm
http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v1f8/v1f8a022.html
Jawbones and Dragon Legends, “Azerbaijan's Prehistoric Azikh Cave” ,by Dr. Arif Mustafayevat:http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/42_folder/42_articles/42_ azikhcave.html