تجربه احساس ناامنی زنان در فضاهای شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان.

2 کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

3 کارشناسی‌ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

  هدف این پژوهش واکاوی بسترها، دلایل و پیامدهای احساس ناامنی زنان در فضاهای شهری به‌مدد تحلیل کیفی است. میدان مطالعۀ پژوهش، فضاهای همگانی شهر سنندج است که موضوع‌ها و ابعاد فضایی و تعاملی آن با استفاده از تکنیک‌های مصاحبۀ عمیقِ فردی، مشاهدۀ مستقیم و مشاهدۀ مشارکتی مطالعه شده و داده‌های این مطالعه در قالب روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد تحلیل شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که احساس ناامنی زنان در فضاهای شهری سنندج محصول یک‌سری عوامل اثرگذار همچون «تنش‌های ساختاری» و «جامعه‌هراسی» و نیز برخی شرایط تسهیل‌کننده، مثل «مکان‌های پربرخورد» و «بازنمایی خود» است. زنان مورد مطالعه همچنین بر این باورند که احساس ناامنیِ آنها را دلایل و انگیزهای خاصی که در کردار و گفتار و حرکات مردان قابل‌رؤیت است، تقویت می‌کند. احساس ناامنی زنان پیامدهایی فردی و جمعی دارد. به‌ سبب این احساس، زنان در سطح زندگی فردی به «تمهیدات پیشگیرانه» روی می‌آورند، پیامد این احساس ناامنی در سطح جامعه نیز به شیوع و تشدید «زوال اعتماد اجتماعی» می‌انجامد.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Women Insecurity Feeling Experience in Urban Public Places

نویسندگان [English]

  • Jamal Mohammadi 1
  • Omid Jahangiri 2
  • Yusef Pakdaman 3
1 Associate Professor in Sociology. Kurdestan Uni(Corresponding author).
2 M.A in Sociology. Kurdestan Uni.
3 , M.A in Cultural Study. Allameh Tabatabai Uni.
چکیده [English]

This article attempts to study the contexts, reasons and consequences of feeling insecurity among women in urban public places. The field of study is urban public places in Sanandaj. A sample is selected by theoretical-purposes sampling and they were interviewed by way of deep individual interviews. The findings show that feeling insecurity among women in urban public places is due to causes like “structural tensions” and “sociofobia” as well as circumstances such as “violent places” and “self-representation”. Women also believe that their insecurity feelings are amplified by specific reasons and motivations visible in men words, behaviors and gestures. The most important of these reasons/motivations are: "appetence of relation" & "Frustration/aggression". This Insecurity feeling of women has individual and collective consequences that made them to adopt "Precautionary actions", such as secrecy and silence. These insecurity feelings are also visible in social level

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insecurity
  • Sociofobia
  • public places
  • Appetence of relation
منابع و مآخذ
 
 
اباذری، یوسف؛ صادقی فصایی، سهیلا و حمیدی، نفیسه(1387). «احساس ناامنی در تجربۀ زنانه از زندگی روزمره»، پژوهش زنان، دورۀ 6، ش 1، صص 75-103.
استراوس، آنسلم؛ کربین، جولیت(1390). مبانیِ پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریة زمینه­ای، ترجمة ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
افروغ، عماد(1377). فضا و نابرابری اجتماعی، ارایۀ الگویی برای جدایی­گزینی فضایی و پیامدهای آن، پایان‏نامۀ دورۀ دکتری، رشتۀ جامعه­شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
برگر، پیتر و لاکمن، تامس(1387)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمۀ فریبرز مجیدی، نشر علمی و فرهنگی.
تانکیس، فرن(1388). فضا، شهر و نظریۀ اجتماعی، مناسبات اجتماعی و شکل­های شهری، ترجمۀ حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ریتزر، جورج(1393)، نظریۀ جامعه­شناسی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی. 
ضابطیان، الهام؛ بمانیان، محمدرضا و رفیعیان، مجتبی(1389). «بررسی الگوی برنامه­ریزی کاربری فضاهای شهری مؤثر بر افزایش امنیت زنان (نمونۀ موردی: بخش مرکزی شهر تهران)»، علوم اجتماعی، ش 48، صص 108- 148.
فروید، زیگموند(1382)، پیش­درآمدی بر خودشیفتگی، ترجمۀ حسین پاینده، ارغنون، ش 21.
کاظمی، عباس و رضائی، محمد(1386). «پرسه­زنی و زندگیِ گروه­های فرودست شهری در مراکز خرید تهران: دیالکتیک تمایز و تمایززدایی»، تحقیقات فرهنگیِ ایران، ش 1، بهار 1386، صص1-26.
گیدنز، آنتونی(1389). تجدد و تشخص، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نشر نی. 
محمدپور، احمد(1390). روش تحقیق کیفی: ضدروش2، تهران: انتشارات جامعه­شناسان. 
مدنی­پور، علی(1384). طراحی فضاهای شهری، نگرشی بر فرایندهای اجتماعی و مکانی، ترجمۀ فرهاد مرتضایی، تهران: شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.
 
Benjamin, W. (2003). Arcades Project, Translated by Howard Eiland and Kevin McLaughlin, Cambridge, Harvard University Press.
Bounds, M. (2004). Urban Social Theory (City, Self and Society), New York: Oxford University Press. 
De Certeau, M. (1997). Practice of Everyday Life, Translated by Steven Rendall, Berkeley, Los Angeles: University of California Press. 
Koskela , H. and Paine, R. (1999). Revisiting Fear and Place: Women’s Fear of Attack and the Built Environment, Newcastle: University of Northumbria.
Lefebvre, H. (1974). The Production of Space, translated by Donald Nicholson-Smith, Oxford: Blackwell.  
 
Merrifield, A. (2006). Henri Lefebvre: A Critical Introduction, London & New York: Taylor & Francis Group.
Paine, R. (1995). Social Geographies of Women’s Fear of Crime, Division of Geography and Environmental Management, Newcastle-upon: Tyne NE18ST, University of Northumbria.
Smith, P. (2001). Cultural Theory; an Introduction, New York: Blackwell Publishers.
Werner, V, J. (2001). “The detective gaze: Edgar A. Poe, the Flaneur and the Physiognomy of Crime”, American Transcendental Quarterly, vol. 15 (1).