دلایل و انگیزه حضور مخاطبان در تئاترهای طنز و عامه‌پسند سطح شهر تهران: رویکردی مردم‌نگارانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه امام صادق (ع)

2 کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق(ع)

3 کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق(ع)،

چکیده

تئاتر یا نمایش از نخستین نمونه‌های هنری بشر است که نمی‌توان نقش آن در جامعه و اثر‌گذاری آن‏را بر فرهنگ نادیده گرفت. در طول تاریخ و مقارن با تغییرات اجتماعی و فرهنگی، تئاتر نیز قالب‌ها، فرم‌ها و سلیقه‌های مختلفی را به خود دیده که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها گونه طنز و کمدی است که بیش از سایر گونه‌ها عامه‌پسند بوده و مخاطبان بسیاری را به خود جذب کرده است. بخش مهمی از ارزش و اعتبار تئاتر ـ به‌خصوص تئاترهای طنز ـ به‌حضور مخاطبان وابسته است، بنابراین ازاین‌رو دلایل و انگیزه‌های حضور آنها موضوعی مهم خواهد بود. بر همین اساس این پژوهش مخاطبان تئاترهای طنز در سطح شهر تهران را با دیدگاهی کیفی ارزیابی و سعی کرده با استفاده از داده‌های میدانی، مصاحبه با مخاطبان، مشاهدة مشارکتی و استفاده از دیدگاه‏‌ها، به‌منظور یاری رساندن در تفسیر و ارزشیابی داده‌ها، دلایل و انگیزه‌های حضور آنها را بررسی کند. در نهایت، دلایل و انگیزة حضور مخاطبان در ذیل پنج سازه و مؤلفه اصلی شامل: همراهی با اطرافیان، سرگرمی، آرامش، تقابل با فرهنگ رسمی و بهره‌مندی تخصصی تبیین و تشریح شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The reasons and motives for audience to attend the popular and satiric theatrical presentations in theaters of Tehran city: ethnographic approach.

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hadi Homayoun 1
  • Seyed Javad Yousefi 2
  • Reza Amini Harandi 3
1 Associate Professor of Imam Sadiq University
2 Master of Islamic Studies and culture and communication, Imam Sadiq University
3 Master of Islamic Studies and culture and communication, Imam Sadiq University
چکیده [English]

Theatrical presentation is accounted as one of the first artistic works of human being. its role and effect on the society and culture cannot be ignored. Different templates, forms and styles have been dealt with the theatrical presentation along with the cultural and social changes throughout the history. The satiric and comic theatrical presentation is accounted as one of the most prominent styles which has been more popular than other styles and it has been attracted many audiences. An important part of theatrical presentation׳s validity, especially the satiric ones, depends on audience attending; therefore the reasons and motives of audience attending will be the most important issue which should be considered. Accordingly, the research considers the audience of satiric theatrical presentation in theaters of Tehran through the qualitative perspective and tries to interpret and validate the reasons and motives of the audience attending through field data, interview with the audience, participant observation and use of theories. Finally, the reasons and motives of the audience attending explained in the following five main structures and components including accompanying the friends and relatives, entertainment, relaxation, being against the current culture and specialized utilizing.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theatrical presentation
  • Satiric theatrical presentation
  • Audience of theatrical presentation
  • Motive of attending

مراجع

منابع و مأخذ
فارسی
آذری، غلامرضا(1385). «تئاتر یک مدیوم ارتباطی (قسمت اول)»، مجله صحنه، ،شماره 56: 71-75.
آقاپور، مهدی(1385). نقش تئاتر در جامعه، در مجموعه مقالات تئاتر و جامعه، تهران: سوره مهر.
اربابی، محمود( 1374). تئاتر و عوامل بازدارنده آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
استوری، جان(1386). مطالعات فرهنگی دربارة فرهنگ عامه، ترجمه حسین پاینده، تهران: آگه.
انوری، حسن(1386). «طنز حافظ: ساختار طنز ادبی و نمونه هایی از طنز در نظم و نثر فارسی»، مجله فردوسی، شماره 52 و 53: 20 تا 22.
بنت، سوزان(1386). تماشاگران تئاتر: نظریه‌ای در خصوص تولید و دریافت، ترجمه مجید سرسنگی، تهران: نمایش.
بی‌نام(1363).«واژه‌های تئاتر»، مجله نمایش، دوره قدیم، شماره 3: 40 تا 41.
حریری، نجلا(1385). اصول وروشهای پژوهش کیفی، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات.
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمد سعید و فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (پاییز و زمستان، 1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم: 198-151.
فاضلی، نعمت‌الله(1391)، مردم‌نگاری هنر: (هنر و ادبیات، جستارهای جامعه شناختی و انسان شناختی در زمینه شعر، نقاشی، فیلم، موسیقی، عکاسی، گرافیک)، تهران: فخراکیا.
فدایی حسین، سیدحسین(اردیبهشت 1388).«تئاتر و مخاطب امروز»، نشریه بیناب، شماره 13: 148-161.
لیندلف، تامس؛ تیلور، برایان (1388). روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمه عبدالله گیویان، تهران: همشهری.
مهدی‌زاده، سید محمد(1391). نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: همشهری.
نیکو، مینو و دیگران(1381). شناخت مخاطب تلویزیون، تهران: انتشارات سروش.
ویندالسون، بنوگسیگنایز و جین اولسون (1376). کاربرد نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
ویلیامز، ریموند(1386). «درک تئوری رسانه»، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران: نشر ساقی.
ویمر، ویمر؛ دومینیک، جوزف آر(1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی، ترجمه کاووس سید امامی، تهران: انتشارات سروش و مرکزتحقیقات،مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
انگلیسی
Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology” , Qualitative research in psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.
Sinfield, a. (1983), society and literantre, London: Methuen.
Spiggle, s. (1994), analysis and interpretation of qualitative data in consumer research. Journal of consumer research, 21, 491-503.
.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار