جواد آذرنگار؛ سیدعلیرضا افشانی؛ سیدعلی محمد مزیدی
چکیده
مطبوعات در سال‌های اخیر و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند مجازی‌شدن ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از یک طرف و محدودیت‌های موجود از طرف دیگر، با ریزش مخاطب مواجه بوده‌اند. نتیجه این فرآیند فاصله‌گزینی مردم از مطبوعات بوده است. پژوهش حاضر دلایل، فرآیندها، راهبردها و پیامدهای این مسئله را بررسی کرده است. این پژوهش با روش ...
بیشتر
مطبوعات در سال‌های اخیر و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند مجازی‌شدن ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از یک طرف و محدودیت‌های موجود از طرف دیگر، با ریزش مخاطب مواجه بوده‌اند. نتیجه این فرآیند فاصله‌گزینی مردم از مطبوعات بوده است. پژوهش حاضر دلایل، فرآیندها، راهبردها و پیامدهای این مسئله را بررسی کرده است. این پژوهش با روش تحقیق نظریه زمینه‌ای (رویکرد سیستماتیک) انجام شده است. مشارکت‌کنندگان پژوهش، متخصصان ارتباطات و رسانه‌های ارتباطی و افرادی بودند که حداقل 7 سال سابقه فعالیت در زمینۀ مطبوعات داشتند. بر این اساس و با روش نمونه‌گیری هدفمند 29 نفر انتخاب شده و با روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با آنها مصاحبه انجام گرفت. داده‌های به دست آمده با استفاده از روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای نظریه زمینه‌ای (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی) تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که شرایط علی تأثیرگذار بر فاصله‌گزینی مطبوعات را می‌توان در سه بخش تقسیم‌بندی نمود: عوامل فرهنگی-اجتماعی (سنت شفاهی ایرانی، دیجیتالیزه‌شدن فرهنگ، مینیمالیستی‌شدن زندگی و بی‌اعتمادی نهادی)، عوامل سیاسی (محدودیت‌های سیاسی و سیاست‌زدگی رفتاری) و عوامل اقتصادی (فقر اقتصادی، تورم و گرانی). شرایط زمینه‌ای تأثیرگذار بر فاصله‌گزینی مردم از مطبوعات عبارت‌اند از: اقتصاد سیاسی و مجازی‌سازی. همچنین شرایط مداخله‌گر تأثیرگذار بر فاصله‌گزینی مردم از مطبوعات شامل دو مورد بود: ضعف محتوایی و ضعف ساختاری. راهبردها و استراتژی‌های مواجه با فاصله‌گزینی مردم از مطبوعات عبارت‌اند از: نوسازی محتوایی، نوسازی ارتباطی و نوسازی ساختاری. در صورت تحقق این راهبردها، مهم‌ترین پیامد برای مطبوعات، کاهش فاصله‌گزینی مردم از مطبوعات و نزولی شدن روند کاهش مخاطبان مطبوعات است.
سیدعلیرضا افشانی؛ علی‌محمد مزیدی شرف‌آبادی؛ منیره صدری
چکیده
سواد رسانه‌ای موضوعی است که قدرت درک مخاطبان از نحوۀ کارکرد رسانه‌ها و شیوه‌های معنی‌سازی در آنها را مورد توجه قرار می‌دهد و می‌کوشد این واکاوی را برای مخاطبان به یک عادت و وظیفه تبدیل کند. بر این اساس، پژوهش پیش‌رو به بررسی رابطۀ سرمایۀ فرهنگی و سواد رسانه‌ای جوانان شهر بافق پرداخته است. روش مطالعه از نوع پیمایشی و ابزار جمع‌آوری ...
بیشتر
سواد رسانه‌ای موضوعی است که قدرت درک مخاطبان از نحوۀ کارکرد رسانه‌ها و شیوه‌های معنی‌سازی در آنها را مورد توجه قرار می‌دهد و می‌کوشد این واکاوی را برای مخاطبان به یک عادت و وظیفه تبدیل کند. بر این اساس، پژوهش پیش‌رو به بررسی رابطۀ سرمایۀ فرهنگی و سواد رسانه‌ای جوانان شهر بافق پرداخته است. روش مطالعه از نوع پیمایشی و ابزار جمع‌آوری دادهها پرسشنامه بود. جامعۀ آماری تحقیق، 10696 نفر از جوانان شهر بافق بودند که 384 نفر از آنها با استفاده از شیوۀ نمونه‌گیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها از نرمافزارهای آماری اس پی اس اس و اموس استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان دادند که بین سرمایۀ فرهنگی و سواد رسانه‌ای رابطۀ مستقیم و معنیداری وجود داشت. بین ابعاد سرمایۀ فرهنگی، بُعد عینی قویترین رابطه را با سواد رسانه‌ای داشت. تحلیل مدل معادلۀ ساختاری نیز نشان داد سرمایۀ فرهنگی با ضریب تأثیر 57 درصد، تأثیر مستقیم و معنیداری بر سواد رسانه‌ای دارد.
